Testu 14. Fronte Popularraren programa (1936-01-16)

14 Fronte Popularraren programa (1936-01-16)

Testuaren aurkezpena (Sarrera)

×         Lehen mailako testu politikoa eta publikoa

×         Gaia-helburua: Fronte Popularraren programa. Hauteskundetara begira aurkeztutakoa.

×         Non? Noiz “El Socialista” aldizkarian agertu, 1936ko urtarrilaren 16an, Madrilen

×         Egilea kolektiboa: FPean parte hartu zuten alderdien ordezkariak (errepublikanoak, sozialistak, komunistak, nazionalista kataluniarrak edo galegoak, sindikalistak)

×         Egoera: II. Errepublikaren hirugarren aldian:

×         1935ean eskuineko gobernuaren arazoak

×         Erradikalaren politikoen iskanbila ekonomikoa (estraperloa)

×         Gobernuaren ahulezia → hauteskunde-deialdia

×                     1936an ezkertiarrek Fronte Popularra bultzatu hauteskundeetan parte hartzeko

×         Biurteko Erreformisten neurriak berreskuratu...

×         Testuingurua: Herri Frontea versus faxismoaren hazkundea

Testuaren Analisia (barne analisia)

×         Egitura eta ideia nagusiak. Sei paragrafo. Hiru parte / ideia nagusi:

1.      Enuntziatua (aurkezpena. Zer da, nortzuk dira): 1. Paragrafoa

2.      Amnistia eta normalizazioaren aldeko proposatutako neurriak: 2. eta 3. paragrafoak

3.      Neurri berriak baina ez iraultzaileak 4., 5, eta 6. paragrafoak

1.      1. Paragrafoa. Partiduek programa adostu dute

×     konpromisoa: alderdi desberdinetako interesak adostea

×     plan politiko komuna (minimoa)

×     Kohesio falta?

2.      2. Eta 3. Paragrafoak: Zer dio?

×     “1933ko azaroaz geroztik egindako delitu politiko eta sozialen amnistia zabala” proposatu.

¬  Zergatik? Zeri buruz ari da?

¬  →1934koaren deskribapena (Apunteetan: “Erradikalizatze soziopolitikoa: 1934ko urriko iraultza”)

¬  1934ko insurrekzioaren preso politikoentzat amnistia eskatu

×     “Askatasunaren eta justiziaren defentsan, … koalizioan elkartutako alderdiek Konstituzioaren agintea berrezarriko dute”

¬  Zergatik? Zeri buruz ari da?

¬  1931ko konstituzioa indarrean berriz ipini

¬  Suspenditutako eskubideak eta askatasunak berreskuratu

3.      4., 5, eta 6. Paragrafoak. Desadostasunak eta konpromisoa

×         Errepublikanoek ez dute onartzen

×         “lurra nazionalizatu eta nekazariei ematea” Sozialistek eskatzen zuten modua. Bai, aldiz, “nekazarien berrerospena”.

×         Ezkerrak proposatutako bankaren nazionalizazioa. Bai aldiz hobekuntza partzialak (… aipamen testualaren bat)

×         “Klaseen arrazoi sozial edo ekonomikoek zuzendutako errepublika”. Bai aldiz errepublika demokratikoa eta pribilejioen aurka borrokatzea (… aipamen testualaren bat)

×         Azalpena:

×         errepublika demokratiko-erreformista eta ez sozialista, liberalismo demokratikoaren printzipioetan oinarriturik;

×         komunistek (SESBek bultzatutakoa) behe burgesiaren alderdiekin bat egitea bultzatu faxismoari aurre egiteko (Fronte Popularra)

×         Konpromisoa. Moderazioa...

×         Neurriak: ez bankaren nazionalizazioa, ez lurraren nazionalizazioa, ezta proletalgoaren diktadurarik ere (beste fase baterako utzita), baina bai beste neurri partzialak:

×         Berrikuntzarekin jarraitu

×         Alokairu txikiagoak eta segurtasun handiagoa jabe txikientzat

×         Zerga gutxiago

×         Laguntza teknikoa

×         Ekoizle txikiak babestu

×         Herri lanak bultzatu

×             Beraz:

×         Alde batetik herri xumearen laguntza bereganatu nahi

×         Baina burgesia antifaxistaren laguntza behar

×         iraultza sozialista ez zen martxan ipiniko

×         burgesiak ez zuen beldurrik izan behar (jabetza pribatua mantendu)

×         Planik ez. Printzipio solteak.

×         Programa sozialdemokrata

Testu ingurua (kanpo analisia)

Ø  Errepublikaren garapena hasieratik 1935era arte, baina oso laburtuta.

Ø  Puntu zentrala: Ezkerraren ordua. Fronte popularra (apunteetan edo liburuan dagoena; esandakoa aipatu, baina ez errepikatu)

Ondorioa

o   Testu baliogarria beraz honako alderdi hauek erakusteko:

×         Fronte popularrak gauzatu nahi zituen erreformak

×         Programa itundua

×         Puntu solteak, planik ez

×         Errepublikar moderatuak erakartzeko diseinatuta

o   Ondorio zuzenak:

×         1936ko otsailean Fronte popularrak hauteskundeak irabazi

×         Gobernu berria. Arazoak

×         Castillo tenientea, Calvo Sotelo. Militarren matxinada. Gerra zibila

×         Programa bertan behera