Testu 9. Federico Echevarriaren hitzaldia librekanbismo eta protekzionismoari buruz (1893-12-09)

9 Federico Echevarriaren hitzaldia librekanbismo eta protekzionismoari buruz (1893-12-09)

Testuaren aurkezpena (Sarrera)

×         Federico Echevarriak emandako hitzaldia. Nor zen?

×         Oligarkia industrial eta finantzariaren kidea. Euskal Ekoizleen Elkartearen (Liga Vasca de Productores) kidea eta presidentea

×         Euskal siderurgi enpresa batzuen jabea edo akzionista

×         Partidu liberalaren kidea

×         Non?

×         Bilbon mitin batean

×         Data?

×         1893-12-09

×         Egoera: Berrezarkuntza (Errestaurazio) garaia. Maria Kristinaren erregeordetzan Sagasta gobernuburua. Euskal Herriko industrializazioaren garaia

×         Hitzaldi politikoa. Testu publikoa. Lehen mailakoa.

×         Testuaren helburua (gaia):   Espainia eta Alemaniaren arteko merkataritza itunak kritikatzea  eta protekzionismo ekonomikoa defendatzea.

Testuaren Analisia (barne analisia)

×         Egitura eta ideia nagusiak. Testua bi paragrafotan egituratuta dago

§   Lehenengo paragrafoan:

a.      Indarrean dagoen muga-zergen sistema aldatzeak euskal industria itoko du, bai oraingokoa, bai etorkizunean sor daitekeena

b.      Arriskuan dauden industria nagusiak zerrendatzen ditu

§   Bigarren paragrafoan

c.      Espainiako gobernuari eskaera egiten dio, Alemaniarekin prestatzen ari den merkatal akordioa baztertzeko

×         Aurreko ideien azalpena (testuan oinarrituz):

a.      Muga-zergen sistema aldatzearen  ondorio kaltegarria

×         Sistema kontrajarriak protekzionismoa / librekanbismoa. Kontzeptuen azalpena

×         Dagoen sistema: protekzionista

­   Jatorria: 1841 aduanak kostaldera

­   Euskal burgesia industrialaren presioa (lobby)

­   1887tik aurrera politika protekzionista argia

-      Euskal burgesiak eskatu eta Madrilek onartu

-      Espainiako merkatua ziurtatu

­   Lege protekzionisten babespean: “take-off” industriala

-      “… zauri hilgarria eragingo liekeelako lantegiei; bai egungo muga-zergen araubidearen babesean altxatu direnei, halakoak baitira gehien-gehienak, bai lehendik altxatuak …”

b.         Arriskuan dauden industriak:

­    Sektoreak: Labe Garaiak, makineria eta trakzio-makinak, altzairu-ekoizpena, hodiak, eraikuntza egiturak (zubiak), bagoiak …

­    Non?  Sestaon, Deustun, Zorrotzan, Miraballesen … Hau da:

­    Bilboko Itsasadarrean + Ibaizabal- eta Nerbioi- arroak.

­    Industria-gune eta industria hauen egoeraren eta aldeko faktoreen deskribapen laburra. (orain azaleko aipamena egiten dugu eta testuinguruari egindako igortzea idazten dugu )

­    Mea + Kapitalak

­    Siderurgia-enpresak, ontziolak, metalurgia

­    Azpiegiturak (burtsa, banka, aseguruak, portua)

c.          Espainiako gobernuari egindako eskaera, Alemaniarekin prestatzen ari den merkatal akordioa baztertzeko

­    (testuaren aipamenen bat)

­    1891 Canovas del Castillo → Arantzelen legea

­    Produktu atzerritarren gainean muga-zergak

­    Bizkaiko siderurgia  kanpoko lehiaren aurka babestua: Espainako merrkatuaren kontrola

­    Beste sektoreen motorra

­    Orain Sagasta:

­    Nazioarteko harremanak hobetzeko asmoa

­    Merkataritza askatzeko pauso  uzkurrak

­    Merkatal akordioak Alemania, Austria, Italia.

­    Horregatik Echevarriak zegoen legedia defendatzen du

Testu ingurua (kanpo analisia)

Ø  Marko orokorra: Espainia.

§   Berrezarkuntza. Maria Kristinaren erregeordetza. Txandakatzea. Konstituzioa … (≈5 lerro)

Ø  Marko hurbila Euskadiren industrializazio prozesua

§   Oinarriak (aipamen laburra)

§   Lurruztea (1875-1913) (zehatz-mehatz)

§   3. Etapa (1914→)

§   Gizarte ondorioak: “euskal oligarkia garatu”

(Gauzak ez errepikatzeko, zerbait esanda badago horrelako formularen bat erabili: X aipatu dugu jadanik // analisian X azaldu dugu … honekin batera … edo antzekoak)

Ondorioa

o   Testuaren garrantzia: oso testu baliogarria honako hau ulertzeko:

×         Protekzionismoak izandako eragina eta inportantzia Bizkaiko industriaren hastapenetan (loturaren bat egin aurreko ataletan esandakoarekin. Adibidez: lehen esan dugun bezala, euskal industrializazioa ezin da ulertu …en gabe … izan ere ….).

×         Euskal burgesiak Espainiako politikan eta ekonomian izandako pisua.

×         Euskal industriak zuen lotura Espainiako merkatuarekin.

o   Testuan defendatutako ideiek, Etxevarriak eta bere taldeak, beraiek egindako mitinek eta lobbyak eragina izango dute? Dudarik gabe:

×         1894 Echevarriaren taldeak Liga Vizcaina de Productores izan zelakoa sortu zuen (Euskal Ekoizleen Elkartea). Echevarria sustatzailea eta presidentea izan zen.

×             Lege protekzionistak ez bakarrik mantendu, indartu egin ziren. Adibidez:

­    1896ko legea: trenbidea eraikitzeko materiala muga-zergak ordaindu behar

­    1907ko legea: Estatuak herrilanak egiteko materiala merkatu nazionalean erosi behar

×             Borroka horretan euskal burgesia ez da bakarrik egongo, Kataluniako industrialak ere protekzionismoaren alde agertuko dira eta.