Testu 23. 1978ko Espainiako Konstituzioa (1978-12-29)

23  1978ko Espainiako Konstituzioa (1978-12-29)

Testuaren aurkezpena (Sarrera)

×         1978ko Konstituzioaren zatia

×         Testu juridikoa. Lehen mailakoa. Testu publikoa.

×         Egilea: Gorte Konstituziogileak. Nori zuzenduta: espainiar guztiei

×         Madrilen

×         Gorteek 1978ko urriaren 31n onartu

×         Erreferendum Abenduaren 6an

×         Abenduaren 29an BOEn

×         Egoera: Trantsizioa. Suarez gobernuburu

×         Helburua: marko politiko-juridiko berria ezartzea.

Testuaren Analisia (barne analisia)

Ø  Egitura: Sarrera, 6 artikulu, xedapen gehigarria eta xedapen indargabetzailea

Ø  Sarrera: Juan Carlos erregearen egileen eta Konstituzioaren aurkezpena

×             “Gorteek … onartu”: gorte konstituziogileak (1977-06-15)

×             “espainiar herriak berretsi” erreferenduma  (1977-12-6)

Ø  1.art.1

×         Zuzenbideko estatua: estatua lege-sistema beten bitartez antolatzen da. Arau gorena Konstituzioa da eta hiritar eta botere guztiak legearen menpe daude. (diktadurari kontrajarria)

×         Estatu soziala: Estatuaren jarduera hiritarrentzako duinezko bizi baldintzak ziurtatzera orientatu behar da

×         Demokratikoa: erabakiak eta botereak borondate kolektiboaren emaitza. Printzipioak: berdintasuna eta politika aniztasuna

Ø  1. art.2

×          Subiranotasun herrikoia (botereen jatorria)

Ø  1. art.3

×         Estatuaren forma politikoa parlamentuzko monarkia.

×         Aukerak? Haustura versus erreforma

×         Francoren eragina: herentzia monarkia (Juan Carlos) …

×         PSOEren eta PCren jarrerak. Adostasunaren emaitza

Ø  2. art.

×         Espainiar guztien aberria Espainia. Zatiezina. Batasuna

×         Nazionalitateen eta eskualdeen autonomia eskubidea

×         Nazionalitateak (nazioak ez esateagatik). Adostasuna berriro

×         Estatu autonomikoa. Aurrekariak: Errepublikan saiatutako formula- Orain orokortzen da.

Ø  66. art. 1.

×         Botere legegilea. Sistema bi ganberako sistema: Diputatuen Kongresua eta Senatua. Eredua? Oso argi ez dago.

Ø  98. art. 1.

×         Botere betearazlea: Presidentea + presidenteordeak + ministroak

×         Gobernua; kabinete sistema

Ø  117. art. 1.

×         Epaitzeko boterea: epaile eta magistratuak

×         Independentzia: “ezin kenduzkoak, arduratsuak eta legearen menpe bakarrik”

×         Juratuaren sistema berria (zinpeko epaimahaia)

Ø  143. art. 1.

×         Autonomia eskubidea: ezaugarri erkideak dituzten probintzia mugakideak autonomia erkidegoetan eratu daitezkek

×         Bi bide ezberdin

×         151: bide azkarra

×         Eskuduntza beteak

×         Andaluzia eta nazionalitate historikoak

×         143: bide geldoa

×         Beste eskualdeak

×         Eskuduntzak polikiago hartu bere gain (5 urtetan)

×          Emaitza: 1979-1983 epean 17 erkidego sortu

Ø  1. Xedapen gehigarria

×         Foruen onarpena. Eguneratze sistema: konstituzioa eta Autonomia Estatutuak

×         Akordio zaila. Oso eztabaida luzeak.

×         Anbiguotasuna: Foraltasuna aitortzen da orokorrean. Baina, zelan gauzatu?

Ø  Xedapen indargabetzailea. 2:

×             1839ko urriaren 25eko legearen eta 1876ko uztailaren 21eko legearen abolizio definitiboa

×         1839ko urriaren 25eko legea. Zer zen lege hau?

×         Foruen tradizioa + 1837ko konstituzio liberala batzeko saiakera = Foruak sistema liberalen integratu

×         “Euskal probintzietako eta Nafarroako foruak berresten dira, monarkiaren batasun konstituzionalari kalterik egin gabe”

×         1876ko uztailaren 21eko legea. Zer zen?

×         Euskal foruen abolizioaren legea

×         Aurreko artikuluarekiko lotura. Ondorio praktiko urria.

×         Interpretazio zaila

×         Izaera sinbolikoa analista batzuen ustez (aurreko lege guztiak indargabetuta daude konstituzioarekin kontraesanak badaude)

Testu ingurua (kanpo analisia)

Ø  Aipatu ditugun alderdiez gain  ezin ditugu ahaztu Konstituzioaren beste osagarri / ezaugarri hauek … (gaian konstituzioari buruz ikasi duguna eta analisian agertu ez diena)

Ø  Aurreko egoera: erreforma politikoa

Ø  Gorte Konstituziogileak

Ø  Bilakaera PSOEk irabazi arte (oso gainetik)

Ondorioa

o    Adostasuna: diktadura luze baten ondoren talde politiko gehienak kontsentsura heltzeko prest. Aurreko konstituzioen arazoak eta tirabirak gainditzeko asmoa.Inoiz baino adostasun handiagoa lege baten aurrean (Euskal Herrian salbu). Euskal gutxiengo erakartzeko bukaerako xedapenak onartu ziren. Hala ere erreferendumean abstentzioa %55ra heldu zen Euskal Herrian

o    Elementu berria: estatu autonomikoa

o    Sistema konstituzionalari esker nazioarteko onesmena lortu (Europar Batasunean eta nazioarteko erakundeetan sartzea ahalbideratu)

o    Garrantzia eta egonkortasuna (gaur egunera arte indarrean). Oreka aldia luzeena historia garaikidean